HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Vài ngày sau chuyến thăm Việt Nam của ông Joe Biden, tổng thống Mỹ, giới xã hội dân sự lan truyền tin ông Mai Phan Lợi, nhà hoạt động môi trường, được trả tự do đúng vào dịp này.
Ông Mai Phan Lợi, 52 tuổi, chủ tịch Hội Đồng Khoa Học của Trung Tâm Truyền Thông Giáo Dục Cộng Đồng (MEC), từng là trưởng văn phòng đại diện tại Hà Nội của báo Pháp Luật TP.HCM, và là người quản lý trực tiếp nhà báo Phạm Đoan Trang tại báo này. Hiện bà Trang, tác giả cuốn “Chính Trị Bình Dân,” bị một tòa án ở thành phố Hà Nội tuyên y án chín năm tù với cáo buộc “chống phá” hồi Tháng Tám năm ngoái.
Hồi Tháng Tám năm ngoái, ông Lợi được tòa phúc thẩm giảm án từ 48 tháng tù xuống còn 45 tháng tù, với cáo buộc “trốn thuế.”
Đài Á Châu Tự Do (RFA) dẫn lời một nhà hoạt động ẩn danh xác nhận, ông Lợi được công an đưa từ trại giam số 5 ở huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa, về nhà riêng ở Hà Nội, vào sáng 10 Tháng Chín, vài giờ trước khi chuyên cơ Không Lực Một (Air Force One) của Tổng Thống Biden đáp ở phi trường Nội Bài.
Người này cho biết thêm, việc ông Lợi được phóng thích trước thời hạn “có liên quan đến chuyến thăm của Tổng Thống Biden vì Đại Sứ Quán Hoa Kỳ ở Việt Nam đã vận động cho ông cùng với nhiều nhà hoạt động khác trong thời gian qua.”
Như vậy, ông Lợi được nhà cầm quyền trả tự do sớm một năm rưỡi so với bản án nêu trên, và là trường hợp nhà hoạt động môi trường thứ nhì được thả sau bà Ngụy Thị Khanh.
Hồi giữa Tháng Năm, bà Ngụy Thị Khanh, 47 tuổi, giám đốc Trung Tâm Phát Triển Sáng Tạo Xanh GreenID, được ra tù trước thời hạn nhờ áp lực của các tổ chức nhân quyền quốc tế.
Báo Thanh Niên hồi Tháng Mười Một năm ngoái cho biết tại phiên xử phúc thẩm, bà Khanh được giảm án từ 24 tháng tù còn 21 tháng tù nhờ “thành khẩn khai báo” và “ăn năn hối lỗi.”
Cáo trạng vụ án này quy kết bà Khanh “trốn thuế 456 triệu đồng ($19,437), tức gần 10% của số tiền $200,000 mà giải thưởng Goldman Environmental trao cho bà hồi năm 2018.
Tính đến thời điểm hiện tại, nhà cầm quyền Việt Nam hiện đang cầm tù các nhà hoạt động môi trường với cùng cáo buộc “trốn thuế,” là các ông Đặng Đình Bách, Bạch Hùng Dương và Hoàng Thị Minh Hồng, tự Hồng Hoàng.
Ông Bách, giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Pháp Luật và Chính Sách Phát Triển Bền Vững (LPSD), đang thụ án năm năm tù, trong lúc ông Dương 27 tháng tù, còn bà Hồng đang bị tạm giam chờ ngày ra tòa. (N.H.K) [qd]