Mai Phi Long/Người Việt (tổng hợp)
WESTMINSTER, California (NV) – Nhằm gây tiếng vang trong cuộc bầu cử sơ bộ, các ứng cử viên thường đưa ra những quan điểm thách thức những chuẩn mực đang tồn tại.
Phía Dân Chủ, không có ứng cử viên đáng kể nào thách thức quyết định ra tái tranh cử năm 2024 của Tổng Thống Joe Biden, do đó, những ý tưởng “táo bạo” nhất được đưa ra từ phía Cộng Hòa đối lập, theo nhà phân tích Zachary B. Wolf, đài CNN, nhận định.
Hai ý tưởng táo bạo, nổi bật nhất của các ứng cử viên Cộng Hòa đưa ra là tăng tuổi bỏ phiếu hợp pháp lên 25, thay vì 18 như hiện nay, và tăng tuổi nghỉ hưu lên 70.
Tăng tuổi bỏ phiếu từ 18 lên 25
Một đề nghị đang thu hút sự chú ý là tăng tuổi bỏ phiếu hợp pháp lên 25. Điều này có nghĩa là dưới 25 tuổi không được đi bầu. Ý tưởng này được ứng cử viên Vivek Ramaswamy (Cộng Hòa), một doanh gia trong kỹ nghệ sinh học, ủng hộ.
Tuy nhiên, ý tưởng này phải đối mặt với rào cản đáng kể vì Tu Chính Án Thứ 26 bảo đảm người 18 tuổi trở lên có quyền bỏ phiếu.
Ông Ramaswamy có đưa ra những trường hợp ngoại lệ khi áp dụng nâng tuổi bầu cử, chẳng hạn như cho phép quân nhân hoặc những người đang thi hành các “yêu cầu nghĩa vụ quốc gia” được bỏ phiếu.
Doanh gia này tin rằng bằng cách nâng tuổi bỏ phiếu, sự tham gia nghĩa vụ công giữa những người từ 18 đến 25 tuổi sẽ tăng lên, theo nhật báo Washington Post (WaPo).
Ông Joe Mitchell (Cộng Hòa), cựu dân biểu tiểu bang Iowa, chủ tịch sáng lập tổ chức Run GenZ, chú trọng cử tri Cộng Hòa trẻ tuổi, nhận định ý tưởng nâng tuổi bầu cử của ông Ramaswamy như sau: “Tôi tin rằng 99% cử tri Cộng Hòa trẻ tuổi sẽ nhạo báng đề nghị này.”
Ngoài ý tưởng “đáng nhạo báng” như nêu trên, ứng cử viên Ramaswamy còn đề nghị những người chưa tới 25 tuổi muốn bỏ phiếu phải qua một kỳ thi sát hạch về nghĩa vụ công dân.
“Ý tưởng này chẳng khác gì luật kỳ thị thời Jim Crow, khi đòi hỏi cử tri phải đậu một cuộc thi sát hạch. Quý vị sẽ trượt dốc khi đòi hỏi cử tri Mỹ thêm những điều kiện khác, ngoại trừ việc là công dân,” ông Mitchell chỉ trích, theo WaPo ghi nhận
Đáng chú ý, phía Dân Chủ lại muốn điều ngược lại: Hạ tuổi bỏ phiếu xuống 16.
Việc trao trọng trách công dân cho những cử tri 16 tuổi được sự ủng hộ của cả cựu Chủ Tịch Hạ Viện Nancy Pelosi.
Các ứng cử viên đồng ý tăng tuổi về hưu lên 70
Một đề nghị quan trọng khác tập trung vào việc tăng tuổi nghỉ hưu lên để bảo vệ quỹ An Sinh Xã Hội và Medicare.
Những người ủng hộ ý tưởng này, bao gồm các ứng cử viên Cộng Hòa như cựu Đại Sứ Nikki Haley và cựu Phó Tổng Thống Mike Pence. Hai ứng cử viên này cho rằng việc nâng tuổi hưu, trước mắt chỉ ảnh hưởng chủ yếu đến những người Mỹ trẻ tuổi nhất, những người được cho là sẽ có thời gian làm việc lâu hơn so với các thế hệ trước.
Tuy nhiên, khi được hỏi về các chi tiết cụ thể của ý tưởng tăng tuổi nghỉ hưu, các ứng cử viên trên không đưa ra một câu trả lời rõ ràng.
Khi được hỏi về tăng tuổi nghỉ hưu mà bà đề xuất cho những người hiện đang ở độ tuổi 20, cựu Đại Sứ Haley trả lời rằng cần phải tính toán thêm. Như vậy dấu hiệu này cho thấy bà cũng chưa rõ ràng, nhất quán về quan điểm này.
Còn cựu Phó Tổng Thống Mike Pence, trong lần xuất hiện trên CNN hồi Tháng Sáu, nói úp mở rằng việc nâng tuổi hưu chỉ là một trong những chủ đề về ngân sách và chi phí quốc gia. Sau đó, ông Pence cho rằng cần khuyến khích giới trẻ bỏ tiền cho những quỹ đầu tư về An Sinh Xã Hội.
Riêng ông Ron DeSantis, thống đốc Florida, hôm vận động tranh cử tại New Hampshire, nhìn nhận rằng quỹ An Sinh Xã Hội trong tương lai “sẽ khác đi một ít” với thế hệ trẻ.
Uỷ Ban Nghiên Cứu Cộng Hòa tại Hạ Viện đề nghị nâng tuổi hưu lên 70
Ý tưởng nâng tuổi hưu lên 70 là đề nghị của phía Ủy Ban Nghiên Cứu Cộng Hoà (RSC) tại Hạ Viện, do Dân Biểu Jim Banks (Cộng Hòa-Indiana) làm chủ tịch.
Theo tiêu chuẩn hiện nay người bước vào tuổi 65 có thể bắt đầu nộp đơn xin hưởng Medicare, RSC đề nghị kéo dài thêm 5 năm, có nghĩa là phải chờ đến 70 tuổi, theo CBS News.
Tuổi về hưu để nhận tiền An Sinh Xã Hội cũng tăng lên 70, trong lúc hiện nay người ở độ tuổi từ 66 đến 67 có thể nhận trọn số tiền này.
Lý do cần tăng tuổi về hưu được RSC nêu ra là “phép màu y khoa” giúp con người sống lâu hơn. Trong khi số lượng người cao niên gia tăng, sinh suất Mỹ lại giảm, nên không có đủ thế hệ trẻ làm việc để cáng đáng các mức chi tiêu cho ngân sách.
Các nhà phê bình cho rằng những đề nghị như thế của các chính trị gia Cộng Hòa đều thiếu chi tiết cụ thể và không giải quyết được những tác động và hậu quả rộng lớn hơn. Trọng tâm dường như chỉ tập trung vào các mối quan tâm về tài chính, bỏ qua những khó khăn khó lường mà người Mỹ cao niên có thể gặp phải nếu phải làm việc lâu hơn để được hưởng trợ cấp hưu trí. Việc không có một kế hoạch toàn diện làm dấy lên nghi ngờ về cam kết thực sự của các chính trị gia này trong việc bảo vệ lợi ích của người dân Mỹ.
Đảng Cộng Hòa lập luận rằng những thay đổi đối với quỹ An Sinh Xã Hội và Medicare là cần thiết do dự kiến thiếu hụt kinh phí, vì theo dự trù, quỹ sẽ cạn kiệt vào năm 2035. Điều này có thể làm giảm lợi ích cho người thụ hưởng, các khoản tiền có thể giảm xuống khoảng 75% đến 80% so với toàn bộ số tiền mà họ xứng đáng được hưởng sau khi đóng góp suốt cả cuộc đời làm việc. Ngoài ra, Medicare cũng đang đối mặt với những thách thức về tài chính khi số lượng người cao tuổi trong nước tăng lên.
Do đó, phía Cộng Hòa đề nghị cắt giảm chi tiêu và tăng số tuổi về hưu lên 70 như một giải pháp nhằm hoá giải vấn đề.
Những người chỉ trích cho rằng những thay đổi mà Cộng Hòa đề nghị sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng mất an ninh, tạo khủng hoảng tiền hưu cho giới cao niên sau này. [đ.d.]