Bác Sĩ Đặng Trần Hào tốt nghiệp bác sĩ y khoa Đông Phương tại Samra University, Los Angeles, năm 1987, và được mời tham dự hội đồng State Board về Châm Cứu và Đông Dược. Mục này giúp cho ai muốn tìm hiểu về Đông Dược và muốn góp ý cho kho tàng Đông Dược phong phú hơn để phục vụ bệnh nhân. Quý vị có thể liên lạc bác sĩ qua email: [email protected] hoặc điện thoại (714) 714-0564 office và (714) 553-6183 cell.
Bác Sĩ Đặng Trần Hào
Bách hội là một huyệt nằm trên đỉnh đầu, nơi hội tụ của 12 đường kinh trong cơ thể, là một huyệt rất quan trọng khi châm cứu và có nhiều hữu hiệu khi dùng huyệt này để dẫn khí lên trên, tả khí hay đưa khí xuống dưới tùy theo tạng phủ nào bị bệnh. Kỳ này chúng ta tìm hiểu tê và nhức đỉnh đầu do tạng phủ nào gây ra.
Như ta đã biết hai tạng thận và tạng gan thường gây khí và hỏa bốc lên mặt và đầu. Cho nên bệnh về khí thường xẩy ra ở phần thượng tiêu như chóng mặt, xây xẩm, quay cuồng, nhức đầu, ù tai…
Thận âm và gan âm là một cặp đi với nhau, vì thận hành thủy và gan hành mộc tương sinh. Khi thận thủy suy, mà thủy sinh mộc (gan) suy theo.
Do đó hai tạng này thường là nguyên nhân gây ra chứng tê và nhức đỉnh đầu.
Tê và nhức đỉnh đầu do thận âm và máu suy
Thận âm suy gây ra hư hỏa âm ỉ đốt, làm tổn thương âm phận. Càng về chiều và đêm càng thấy khó chịu hơn, vì phần âm suy thêm càng làm phần cách biệt giữa âm dương càng nhiều hơn và cũng vì âm suy làm dương khí không giáng được xuống chân, và âm khí không thăng được lên thượng tiêu, mặt và đầu. Vì vậy bệnh nhân cảm thấy mặt nóng phừng mà Tây y gọi là hot flashes, bất thình lình cảm tháy ấm ở mắt, cổ và ngực, rồi hồng đỏ như e thẹn, thường xẩy ra vào thời kỳ mãn kinh, thiếu hormone, đêm ra mồ hôi trộm, ngủ chập chờn và tiểu đêm một vài lần, da khô, để lâu bị đen dưới quầng mắt và nám mặt. Nếu hỏa mạnh bốc lên đỉnh đầu gây tê và nhức đỉnh đầu.
Để chữa bệnh này, chúng ta phải dẫn hỏa qui nguyên, nghĩa là đưa hỏa giáng xuống phần hạ tiêu như chân, bàn chân và thăng âm để mặt và đầu mát thì đầu hết nhức và tê. Lưỡi khô và đỏ. Mạch huyền và sác.
Chủ trị: Bổ âm, giáng hỏa và thanh nhiệt
Bài thuốc
Phục linh 9 gram
Sơn thù du 9 gram
Mẫu đơn bì 9 gram
Trạch tả 9 gram
Hoài sơn 9 gram
Thục địa 12 gram
Sa sâm 9 gram
Quế bì 6 gram
Cát căn 9 gram
Cúc hoa 9 gram
Địa cốt bì 9 gram
Tri mẫu 9 gram
Thiên ma 6 gram
Cam thảo 3 gram
Tác dụng của các vị thuốc:
-Thục địa: Gia tăng sức lực, bổ dưỡng và nuôi dưỡng huyết.
-Sơn thù du: Gia tăng sứclực, tăng cường thận, làm ấm bụng và chân, gia tăng sinh lực cho nam giới.
-Hoài sơn: Nuôi thận, giảm sự lạnh của thân thể và giúp da trở lại mượt mà.
-Mẫu đơn bì: Làm tan máu cục và giảm đau.
-Phục linh: Làm thoát nước.
-Trạch tả: Gia tăng đường tiểu tiện và giảm khát.
-Quế bì: Rất quan trọng để đưa hỏa xuống chân, giúp cho thục địa trong sự lưu thông máu và phục linh còn gia tăng tiểu tiện ở vùng hạ tiêu.
-Sa sâm: Bổ khí và thanh nhiệt.
-Cát căn, cúc hoa, thiên ma: Thanh giả nhiệt, trị nặng đầu, chóng mặt, nhức đầu.
-Địa cốt bì, tri mẫu: Bổ âm, than nhiệt..
-Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc
Tê và nhức đỉnh đầu do gan âm suy và gan khí vượng
Thận âm suy gây ra hỏa thăng lên đỉnh đầu như trường hợp kể trên. Tuy nhiên trường hợp trên chỉ do thận âm suy mà gây ra, còn trường hợp này còn thêm phần gan âm suy và gan khí vượng gây ra, làm hỏa bốc lên mạnh hơn. Gan khí lại vượng do cuộc sống quá lo lắng, ăn uống thất thường, bực bội, gay gổ, làm gan khí uất kết mà đi nghịch khí lên thượng tiêu.
Do đó, có ba nguyên nhân làm hỏa bốc lên thượng tiêu là do thận âm suy, gan âm suy và gan khí vượng cũng bốc lên mặt cổ và đỉnh đầu mà gây tê và nhức đỉnh đầu đều qui về hỏa gây ra cho nên làm tê và nhức đỉnh đầu như búa bổ, mắt mờ, ù tai. Mạch trường, sác và huyền. Lưỡi khô và đỏ.
Bài thuốc
Long đởm thảo 6 gram
Hoàng cầm 9 gram
Chi tử 6 gram
Trạch tả 9 gram
Hương phụ 9 gram
Mộc thông 6 gram
Sanh địa 12 gram
Sài hồ 9 gram
Mẫu đơn bì 9 gram
Sơn thù du 9 gram
Phục linh 9 gram
Đại phúc bì 9 gram
Quế bì 6 gram
Tri mẫu 9 gram
Cam thảo 3 gram
Tác dụng của các vị thuốc:
-Long đởm thảo, mẫu đơn bì: Thanh nhiệt gan và mật.
-Sài hồ, sơn thù du: Giảm nhiệt kết trong gan và mật.
-Mộc thông, trạch tả, phục linh: Lợi tiểu và thanh nhiệt
-Sanh địa, tri mẫu: Bổ máu, thanh giả nhiệt.
-Chi tử, hoàng cầm, long đởm thảo: Thanh gan nhiệt
-Quế bì, đại phúc bì: Giáng hỏa và giáng khí.
-Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.
Tuy nhiên, bệnh tê và nhức đỉnh đầu thường xẩy ra cho quí phụ nữ vào thời kỳ tiền và sau khi hết kinh, do thận âm suy, máu suy làm hư hỏa bốc lên đỉnh đầu và mặt mà gây ra tê và nhức ở đỉnh đầu, tinh thần hay chán nản, da khô, miệng khô, nặng đầu trước rồi sau mới nhức đầu. Đôi khi nhức đầu ở trên màng tang, dễ giận, chóng mặt, ngủ không ngon giấc…
